Làm sao đăng ký khai sinh cho con khi con là “con riêng” sinh trong thời kỳ hôn nhân?

         Chị A và anh B kết hôn nhiều năm nhưng mâu thuẫn trầm trọng dẫn đến ly thân. Trong thời gian ly thân, chị A quen và có con với anh K. Tuy nhiên, về mặt pháp lý, chị A và anh B vẫn chưa hoàn tất thủ tục ly hôn. Khi bé chào đời, chị A muốn làm giấy khai sinh lần đầu và ghi tên cha là anh K- người cha ruột của bé.

          Thế nhưng, cán bộ hộ tịch cho biết: “Vì cháu sinh trong thời kỳ hôn nhân nên bắt buộc phải ghi tên chồng hợp pháp tại thời điểm sinh con- tức anh B- vào mục “Cha” trên giấy khai sinh.

          Chị A không đồng ý, tìm đến Tòa án xin xác nhận cha con giữa bé và anh K. Nhưng Tòa lại yêu cầu phải có giấy khai sinh trước. Vậy phải làm thế nào để vừa tuân thủ pháp luật, vừa ghi nhận cha mẹ thực tế của bé?

           Để giải đáp vấn đề trên của khách hàng, quý bạn độc giả hãy cùng Hãng Luật Lê Phong tìm hiểu thông qua bài viết “Làm sao đăng ký khai sinh cho con khi con là con riêng sinh trong thời kỳ hôn nhân ” Hy vọng bài viết có thể hỗ trợ quý bạn độc giả hiểu rõ hơn về thủ tục đăng ký khai sinh cho con riêng trong thời kỳ hôn nhân.

Quy Định Pháp Luật Liên Quan

      Nguyên tắc xác định cha, mẹ theo Luật Hôn nhân và Gia đình

·       Khoản 1 Điều 88 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014 quy định:

o   Con sinh ra trong thời kỳ hôn nhân được xác định là con chung của vợ chồng.

o   Con sinh ra trong vòng 300 ngày kể từ khi chấm dứt hôn nhân cũng được coi là con do người vợ có thai trong thời kỳ hôn nhân.

➡ Nghĩa là, dù thực tế bé là con của chị A và anh K, pháp luật mặc định bé là con chung của chị A và anh B (người chồng hợp pháp tại thời điểm thụ thai hoặc sinh con).

       Vì sao không thể bỏ qua tên người chồng hợp pháp khi khai sinh lần đầu?

      Theo Luật Hộ tịch 2014, khi đăng ký khai sinh lần đầu, cơ quan hộ tịch phải ghi tên người chồng hợp pháp theo nguyên tắc tại Luật Hôn nhân và Gia đình, trừ khi đã có bản án hoặc quyết định của Tòa án xác định cha trước thời điểm khai sinh.

Giải Pháp Hợp Pháp Để Ghi Nhận Đúng Cha Mẹ Thực Tế

     Thực tế, với trường hợp như chị A, cách xử lý an toàn và khả thi nhất gồm 3 bước:

     Bước 1 – Đăng ký khai sinh lần đầu

·       Thực hiện tại UBND cấp xã nơi mẹ cư trú hoặc nơi trẻ sinh ra.

·       Tên cha ghi theo pháp luật (trong trường hợp này là anh B – chồng hợp pháp).

     Bước 2 – Yêu cầu Tòa án xác nhận cha con

·       Khoản 1 Điều 89 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014 cho phép:

Người có quyền, lợi ích liên quan (ở đây là anh K) được yêu cầu Tòa án xác định cha cho con.

·       Hồ sơ bao gồm:

o   Đơn yêu cầu xác định cha con.

o   Giấy khai sinh hiện tại của bé.

o   Chứng cứ chứng minh quan hệ huyết thống (kết quả giám định ADN).

     Bước 3 – Điều chỉnh thông tin trên giấy khai sinh

·       Sau khi Tòa án ra Quyết định công nhận anh K là cha, nộp hồ sơ tại UBND cấp xã nơi đã đăng ký khai sinh để thay đổi hộ tịch theo Điều 27 Luật Hộ tịch 2014.

·       Lúc này, tên cha sẽ được sửa từ anh B sang anh K.

     --> Là cha mẹ, ai cũng mong muốn giấy khai sinh của con phản ánh đúng sự thật và bảo vệ quyền lợi tốt nhất cho con. Nhưng với những trường hợp “con riêng” sinh trong thời kỳ hôn nhân, quy định pháp luật có thể khiến nhiều người cảm thấy rối rắm, thậm chí bức xúc.

      Từ kinh nghiệm thực tế giải quyết nhiều hồ sơ tương tự, chúng tôi chia sẻ một vài điều quan trọng:

·     Hãy đi đúng trình tự pháp luật – Nghe có vẻ mất thời gian, nhưng đây là cách chắc chắn nhất để hồ sơ được tiếp nhận và giải quyết nhanh, tránh cảnh “chạy tới chạy lui” nhiều lần.

·       Đừng quá vội bỏ qua bước khai sinh ban đầu – Về lý thuyết, bạn có thể yêu cầu xác nhận cha con trước khi khai sinh. Nhưng thực tế, hầu hết Tòa án sẽ yêu cầu có giấy khai sinh trước rồi mới giải quyết. Vì vậy, cách khả thi nhất thường là “đăng ký khai sinh trước – điều chỉnh thông tin sau”.

·       Chuẩn bị giấy tờ thật kỹ – Đặc biệt là kết quả giám định ADN. Đây là chứng cứ mạnh mẽ, giúp Tòa án nhanh chóng ra quyết định và tránh các tranh chấp không đáng có.

·       Giữ bình tĩnh và kiên nhẫn – Quy trình pháp lý đôi khi mất nhiều thời gian hơn mong muốn, nhưng nếu bạn làm đúng và đủ, kết quả cuối cùng sẽ bảo vệ quyền lợi hợp pháp của con bạn một cách trọn vẹn.

Một Số Câu Hỏi Thường Gặp

❓ 1. Nếu không làm thủ tục điều chỉnh, sau này bé có quyền nhận cha ruột không?

Có.
Theo khoản 1 Điều 90 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014, con có quyền nhận cha, mẹ của mình, kể cả trong trường hợp cha mẹ chưa từng đăng ký kết hôn hoặc đã ly hôn. Đồng thời, Điều 91 cũng quy định cha có quyền nhận con của mình.

Điều đó có nghĩa là:

• Bé hoặc người cha ruột có thể yêu cầu Tòa án xác nhận quan hệ cha con bất cứ lúc nào, không giới hạn thời gian.

• Tuy nhiên, việc để lâu sẽ có rủi ro:
  • Khó khăn trong việc thu thập chứng cứ ADN (ví dụ cha ruột đã mất, phải giám định qua người thân).

  • Có thể ảnh hưởng đến quyền lợi của bé trong việc thừa kế, bảo hiểm, hoặc các chế độ khác.

  • Dễ phát sinh tranh chấp với gia đình bên chồng hợp pháp của mẹ.

💡 Lời khuyên: Nếu xác định muốn ghi nhận cha ruột, nên làm càng sớm càng tốt để đảm bảo quyền lợi hợp pháp của bé và tránh rắc rối về sau.

❓ 2. Có thể bỏ trống mục “Tên cha” trên giấy khai sinh lần đầu không?

Chỉ trong trường hợp đặc biệt.
Theo Điều 15 Luật Hộ tịch 2014, khi đăng ký khai sinh mà không xác định được cha thì mục “Tên cha” được để trống và phần thông tin về cha sẽ không được ghi.

Tuy nhiên:

• Điều này chỉ áp dụng nếu người mẹ không trong thời kỳ hôn nhân hoặc không có căn cứ xác định cha theo Luật Hôn nhân và Gia đình.

• Nếu người mẹ đang trong thời kỳ hôn nhân, pháp luật mặc định người chồng hợp pháp là cha của đứa trẻ (Điều 88 Luật Hôn nhân và Gia đình), nên không được bỏ trống mục này trừ khi có quyết định của Tòa án.

💡 Ví dụ thực tế:
Nếu chị A chưa đăng ký kết hôn hoặc đã ly hôn xong từ lâu, khi sinh con có thể để trống mục “Tên cha” và sau này bổ sung khi có kết quả xác nhận cha con. Nhưng nếu vẫn đang trong thời kỳ hôn nhân, bắt buộc phải ghi tên người chồng hợp pháp.

❓ 3. Thời gian giải quyết yêu cầu xác nhận cha con là bao lâu?

Theo Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015:

• Thời hạn chuẩn bị xét xử vụ án xác định cha con là 04 tháng kể từ ngày Tòa án thụ lý vụ án.

• Trong trường hợp phức tạp, Tòa án có thể gia hạn thêm 02 tháng.

• Sau giai đoạn chuẩn bị xét xử, nếu các bên không thỏa thuận được, Tòa sẽ mở phiên xét xử sơ thẩm trong vòng 01–02 tháng tiếp theo.

💡 Lưu ý quan trọng:

• Thời gian trên chưa bao gồm thời gian giám định ADN (thường mất 5–15 ngày).

• Nếu hồ sơ thiếu hoặc chứng cứ chưa đầy đủ, thời gian có thể kéo dài hơn.

• Nếu các bên hợp tác đầy đủ và có kết quả ADN rõ ràng, thời gian thực tế có thể rút ngắn.

❓ 4. Khi điều chỉnh giấy khai sinh, số giấy khai sinh có thay đổi không?

Theo Điều 28 Luật Hộ tịch 2014, khi thay đổi thông tin hộ tịch (như tên cha), cơ quan hộ tịch chỉ cập nhật, điều chỉnh thông tin trên cơ sở giấy khai sinh hiện có.

Điều này có nghĩa là:

• Số giấy khai sinh, ngày cấp và nơi cấp vẫn giữ nguyên như ban đầu.

• Phần thông tin bị điều chỉnh (ở đây là “Tên cha”) sẽ được ghi theo quyết định của Tòa án.

• Cơ quan hộ tịch sẽ cấp cho bạn trích lục khai sinh mới với nội dung đã điều chỉnh, kèm ghi chú về việc thay đổi.

💡Ví dụ: Ban đầu giấy khai sinh ghi cha là anh B, sau khi Tòa án ra quyết định xác định cha là anh K, UBND  xã sẽ cấp bản trích lục khai sinh mới ghi cha là anh K và chú thích “Điều chỉnh theo Quyết định số… của Tòa án nhân dân…”.

         Thông tin liên hệ

Hãng Luật Lê Phong tư vấn trực tiếp tại văn phòng ở trụ sở:

VP tại TPHCM: Số 10 Sông Thao, phường Tân Sơn Hòa, Thành phố Hồ Chí Minh.

VP tại Bình Phước: Số 160 Lý Thường Kiệt, phường Bình Phước, tỉnh Đồng Nai

Hình thức tư vấn online:

Nếu quý khách hàng không thể đến tư vấn trực tiếp tại văn phòng thì có thể liên hệ tư vấn online để được hỗ trợ nhanh nhất:

C1: Liên hệ đến số hotline: 0979 629 640 – 0915 438 323

C2: Để lại tin nhắn qua Zalo:  Hãng Luật Lê Phong trên Zalo